می‌دونستی می‌تونی همین الان آموزش "PLCmen شدن" خودتو شروع کنی؟!

بزن برییییم!
ورود و ثبت نام

آشنایی با نقشه خوانی P&ID

در صورتی که در پروژه های بزرگ و متوسط صنعتی کار کرده باشید، مطمئنا تاکنون حداقل یکبار با این کلمه برخورد کرده اید. نمودار P&ID یکی از مدارک بسیار مهم در هر پروژه ای است که با فرآیندها سروکار دارد، میباشد.     کلمه P&ID مخفف نام Piping and Instrumentation Diagram میباشد. این نمودار نموداری […]
pid

در صورتی که در پروژه های بزرگ و متوسط صنعتی کار کرده باشید، مطمئنا تاکنون حداقل یکبار با این کلمه برخورد کرده اید. نمودار P&ID یکی از مدارک بسیار مهم در هر پروژه ای است که با فرآیندها سروکار دارد، میباشد.

 

pid

pid

 

کلمه P&ID مخفف نام Piping and Instrumentation Diagram میباشد. این نمودار نموداری است که ارتباط بین تجهیزات فرآیندی و ابزاردقیق های مورد استفاده برای کنترل فرآیند را نشان میدهد. این نمودار براساس جریان فرآیند (PFD) تهیه شده و نشانه های گرافیکی تجهیزات و پایپینگ را به همراه نشانه های گرفیکی مربوط به اندازه گیری فرآیند و عملکردهای کنترلی نشان میدهد.

این نمودار برای نشان دادن تجهیزات و وسایل کنترلی از سمبلها و اشکال خاصی استفاده میشود که اغلب بر اساس استاندارد ISA طراحی میشوند. در واقع میتوان گفت که P&ID شکل کامل شده PFD میباشد. این نمودار پس از تهیه و تایید PFD تهیه میگردد. در یک P&ID باید حداقل اطلاغات زیر نشان داده شود:

  • نمایش کلیه وسایل کنترلی و مشخصات آن
  • تجهیزات کنترلی بهمراه نام و شماره آن
  • شیرها و مشخصات آن
  • کلیه اطلاغات مربوط به پایپینگ شامل شماره خطوط، اندازه، تغییر مشخصه ها، طبقه بندی خطوط و جهت جریان.
  • کلیه کورکن ها(Blind)، فلنج ها، شیرها، تجهیزات ایمنی، دریچه ها(Vent)، محل تخلیه(Drain)، فیتینگ ها و تبدیل ها
  • خطوط شروع و تخلیه موقتی
  • ورودی و خروجی های کنترلی و اینترلاک ها
  • ورودی های سیستم کنترل کامپیوتری
  • کلیه وسایل کنترلی مانند لوپ ها، ارتباطات نرم افزاری و هشدارها و سیستم های منطقی

در شکل زیر بری از سمبل های مورد استفاده در رسم یک نمودار P&ID نشان داده شده است:

 

 

سمبل های مربوط به خطوط و فیتینگ و شیرها

سمبل های مربوط به خطوط و فیتینگ و شیرها

 

سمبل های مربوط به پمپ ها و کمپروسورها و درایوها

سمبل های مربوط به پمپ ها و کمپروسورها و درایوها

موارد ریز نباید در P&ID نشان داده شود:

  • شیرهای سرابزارها
  • رله های کنترلی
  • کلیدهای دستی
  • ظرفیت یا نرخ عملکرد تجهیزات
  • داده های مربوط به جریان و دمای فشار
  • زانویی ها، سه راهی ها و فیتینگ های استاندارد مشابه
  • یاداشت های تفضیلی

نمودار P&ID پس تهیه و تایید PFD تهیه میگردد. پس از تهیه و تایید P&ID نیز، کارشناسان پایپینگ نسبت به تهیه مدارک تفضیلی پایپینگ نظیر نقشه های ایزومتریک و غیره اقدام میکنند. از سوی دیگر کارشناسان ابزار دقیق نیز با استفاده از این نمودار نسبت به طراحی مدارک تفضیلی ابزار دقیق نظیر منطق کنترلی، صفحات واسط و غیره اقدام مینماید.

در واقع میتوان گفت که P&ID یک مدرک کلیدی در تهیه بسیاری دیگر از مدارک مورد نیاز در طراحی فرآیند میباشد. و میتوان گفت که یک مایلستون مهم در طراحی بسیاری از پروژه ها میباشد. همچنین پس از تهیه P&ID میتوان تقریب نسبتا خوبی از مشخصات و میزان تجهیزات مورد نیاز برای خرید نیز فراهم کرد.

مهندس محمدرضا محربی

همیشه آرزو داشتم یک منبع آموزشی فارسی PLC می‌بود تا علاوه بر یادگیری ساده‌تر PLC، از پیشنهادات آموزشی آن استفاده می‌کردم. آن آرزو، اکنون، “PLCmen” نام دارد. بعد از سال‌ها به این نتیجه رسیدم: برای من، PLC تنها یک کار نیست؛ یک ماشین تبدیل رویا به واقعیت است.

نظرات

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *